Death Note

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Death Note
jap. デスノート
(Desu nōto)
Gatunekdramat, thriller, psychologiczny, detektywistyczny, dark fantasy
Manga
Death Note
AutorTsugumi Ōba
ArtystaTakeshi Obata
WydawcaShūeisha
Polski wydawcaJaponica Polonica Fantastica
Odbiorcyshōnen
Drukowana wShūkan Shōnen Jump
Wydawanagrudzień 2003maj 2006
Liczba tomów12
Telewizyjny serial anime
Notatnik śmierci
ReżyserTetsurō Araki
StudioMadhouse
Stacja telewizyjnaJaponia NTV
Polska AXN SciFi, Hyper
Premierowa emisja4 października 200626 czerwca 2007
Liczba odcinków37 + 2 specjalne
Gra komputerowa
Death Note Kira Game
ProducentKonami
WydawcaKonami
PlatformaNintendo DS
Data wydania15 lutego 2007
Gatunekakcja
Gra komputerowa
Death Note L o Tsugumono
ProducentKonami
WydawcaKonami
PlatformaNintendo DS
Data wydania12 lipca 2007
Gatunekakcja
Gra komputerowa
L the Prologue to Death Note -Rasen no Trap-
ProducentKonami
WydawcaKonami
PlatformaNintendo DS
Data wydania7 lutego 2008
Gatunekakcja
Powieść
Death Note – Another Note: Sprawa serii morderstw BB w Los Angeles
AutorNisio Isin
ArtystaTakeshi Obata
WydawcaShūeisha
Polski wydawcaJaponica Polonica Fantastica
Wydana1 sierpnia 2006
Liczba tomów1
Filmy i seriale
Serial
Miniserial

Death Note (jap. デスノート Desu nōto)manga autorstwa Tsugumi Ōby, ilustrowana przez Takeshiego Obatę. Składa się ze stu ośmiu rozdziałów, liczby symbolicznej dla serii, wydanych w dwunastu tomach. Od 3 października 2006 roku do 27 czerwca 2007 trwała premierowa emisja anime Notatnik śmierci. Powstał także dwuczęściowy film kinowy, wydany pod tytułami Death Note: Notatnik śmierci i Death Note: Ostatnie imię, jak i również spin-off, L: Change the World i sequel Death Note: Light Up the New World. W połowie 2008 roku amerykańskie studio Vertigo Entertainment zapowiedziało stworzenie remake’u Death Note[1], którego premiera wstępnie planowana była na 2010 rok[2]. W 2015 powstał musical na podstawie mangi, a dwa lata później Netflix wyprodukował amerykańską ekranizację historii.

Oryginalny japoński tytuł to DEATH NOTE, chociaż spotyka się tam również pisownię デスノート. Pierwszej formy używa się w oficjalnych materiałach, takich jak okładki czy plakaty; w mandze, anime i filmach bohaterowie posługują się formą desu nōto zamiast death note – w skryptach oraz na kartach mangi pojawia się zapis デスノート.

W roli openingu i endingu anime Notatnik śmierci wykorzystano utwory zespołu Nightmare oraz Maximum the Hormone.

Fabuła[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Lista postaci serii Death Note.

Death Note opowiada historię genialnego licealisty imieniem Light Yagami, który znajduje tajemniczy notes upuszczony przez shinigamiego Ryūka. Notes ten posiada niesamowite właściwości: jego użytkownik, wpisując do niego imię oraz nazwisko osoby, której twarz zna, powoduje śmierć tej osoby w określonych okolicznościach w ciągu 40 sekund. Jeśli w ciągu tych 40 sekund od zapisania imienia ofiary nie zostanie wpisana przyczyna śmierci, osoba umrze na zawał serca. Light dostrzega w tym szansę oczyszczenia świata ze wszelkiego zła. Pod pseudonimem Kira (od angielskiego killer), który to nadali mu jego zwolennicy, zaczyna wprowadzać swój plan w życie. Na drodze staje mu jednak tajemniczy L – legendarny detektyw, geniusz, postrzegający działania Kiry jako zwykłe morderstwa.

Fabuła filmów miejscami znacznie odbiega od mangowych wątków, co nie spotkało się z aprobatą wielu miłośników komiksu. Anime jest znacznie wierniejszą adaptacją mangi, niemalże w stu procentach zgodną z papierowym pierwowzorem.

Manga[edytuj | edytuj kod]

Manga Death Note po raz pierwszy została opublikowana w japońskim magazynie komiksowym Shūkan Shōnen Jump w grudniu 2003 roku i zamknęła się w 103 rozdziałach, zebranych później w dwunastu tomach tankōbon. W Polsce manga Death Note wydana została przez wydawnictwo Japonica Polonica Fantastica. Od sierpnia 2007 roku do października 2009 roku opublikowano wszystkie dwanaście tomów. Studio JG wydało także kilka dōjinshi opartych na Death Note.

Dodatkowo, w październiku 2006 roku w Japonii wydany został przewodnik po mandze pt. DEATH NOTE HOW TO READ 13, zawierający dane dotyczące serii, w tym opisy postaci, wywiady z twórcami, ciekawostki dotyczące serii oraz dodatkowy rozdział poprzedzający fabułę Death Note[3]. Pierwszą edycję można było nabyć wraz z modelami, wśród których znajdowały się m.in. pięć pacynek, przedstawiających Kirę, L, Misę, Mello i Neara.

Lista tomów[edytuj | edytuj kod]

NrJęzyk japońskiJęzyk polski
Data wydaniaISBNData wydaniaISBN
12 kwietnia 2004[4]ISBN 4-08-873621-408.2007ISBN 978-83-7471-087-9
22 lipca 2004[5]ISBN 4-08-873631-110.2007ISBN 978-83-7471-088-6
33 września 2004[6]ISBN 4-08-873652-401.2008ISBN 978-83-7471-089-3
44 listopada 2004[7]ISBN 4-08-873671-003.2008ISBN 978-83-7471-090-9
54 lutego 2005[8]ISBN 4-08-873774-106.2008ISBN 978-83-7471-091-6
64 kwietnia 2005[9]ISBN 4-08-873795-409.2008ISBN 978-83-7471-092-3
74 lipca 2005[10]ISBN 4-08-873830-611.2008ISBN 978-83-7471-093-0
82 września 2005[11]ISBN 4-08-873852-701.2009ISBN 978-83-61070-08-5
92 grudnia 2005[12]ISBN 4-08-873887-X03.2009ISBN 978-83-7471-095-4
103 lutego 2006[13]ISBN 4-08-874018-106.2009ISBN 978-83-7471-096-1
112 maja 2006[14]ISBN 4-08-874041-608.2009ISBN 978-83-7471-097-8
124 lipca 2006[15]ISBN 4-08-874131-511.2009ISBN 978-83-7471-098-5

Anime[edytuj | edytuj kod]

Anime Notatnik śmierci liczy 37 odcinków w reżyserii Tetsuro Arakiego, wyemitowanych w japońskiej telewizji NTV w okresie od 3 października 2006 roku do 26 czerwca 2007 roku[16][17]. Animacja stworzona została w studiu Madhouse, natomiast cała seria stworzona została w koprodukcji Madhouse, NTV, Shueishy, D.N. Dream Partners oraz Video & Audio Project[18].

30 września 2007 roku Nippon Television wyemitowała dwugodzinny odcinek specjalny Death Note Rewrite: The Visualizing God' (jap. DEATH NOTEリライト・幻視する神 Desu Nōto Riraito: Genshisuru kami). Akcja odcinka toczy się w świecie shinigami, już po zakończeniu fabuły głównej serii. Narratorem jest Ryūk, który zapytany przez innego shinigami o świat ludzi, opowiada o L’u, Kirze i wydarzeniach prowadzących do pojawienia się w serii Mello i Neara. Pierwotnie reklamowany jako Notatnik śmierci z punktu widzenia Ryūka, odcinek zawierał jedynie kilka nowych scen, poprawione dialogi oraz alternatywne zakończenie[19].

W Polsce serial emitowany był na kanale Hyper od 9 lutego 2008 do 14 czerwca 2008.

Wersja polska[edytuj | edytuj kod]

Wersja polska: na zlecenie telewizji AXN Sun Studio Polska
Tekst:

  • Tomasz Potocki (odc. 1-7, 11-37)
  • Radosław Bolałek (odc. 8-10)

Czytał: Radosław Popłonikowski

Powieść[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie serii powstała powieść autorstwa Nisio Isina Death Note – Another Note: Sprawa serii morderstw BB w Los Angeles (jap. DEATH NOTE アナザーノート ロサンゼルスBB連続殺人事件 DEATH NOTE ANOTHER NOTE Los Angeles BB renzoku satsujin jiken), prequel opisujący przebieg śledztwa w Los Angeles wspomnianego w drugim tomie mangi. W powieści przybliżone zostały postacie Naomi oraz Mello (występującego w roli narratora), opisany został także sierociniec Watariego oraz system, dzięki któremu możliwe się stało stworzenie grupy geniuszy w skład której wchodzili L, Mello i Near[20]. W Polsce powieść ta została wydana przez wydawnictwo Japonica Polonica Fantastica.

Gry komputerowe[edytuj | edytuj kod]

Gra konsolowa Death Note Kira Game (jap. デスノート キラゲーム Desu Nōto Kira Gēmu) została wydana 15 lutego 2007 roku[21] przez Konami na platformę Nintendo DS. Kira Game jest grą konsolową, w której gracz kieruje poczynaniami Kiry lub L (są to jedynie nazwy, albowiem każda z postaci może być Kirą lub L’em). Zadaniem gracza jest wydedukować, kto jest wrogiem (Kirą lub L, w zależności od tego, kim się gra). Gra ma trzy fazy; śledztwo, w której gracz omawia sprawę i dowody z innymi postaciami; głosowanie, w której każdy członek śledztwa wybiera postać podejrzewaną o bycie Kirą lub L’em; L/Kira, w której gracz może skupić śledztwo na jednej postaci, aby sprawdzić, czy faktycznie jest ona Kirą (opcja dla L), względnie usunąć postać z drużyny (opcja dla Kiry)[22].

Sequel gry – Death Note L o Tsugumono (jap. デスノート Lを継ぐ者 Desu Nōto Eru o Tsugu Mono) – został wydany w Japonii 12 czerwca 2007 roku. Fabuła gry oparta jest na drugiej części mangi i zawiera postacie takie jak Mello albo Near[22].

Trzecia gra, L the Prologue to Death Note -Rasen no Trap- (jap. L the ProLogue to DEATH NOTE -螺旋の罠- Eru za Purorōgu tu Desu Nōto -Rasen no Torappu), została również wydana w Japonii na Nintendo DS[22][23]. Gracz wciela się w niej w postać młodego agenta FBI, który budzi się w dziwnym hotelu, a jego zadaniem jest uciec Kirze z pomocą L. Fabuła umieszczona jest przed rozpoczęciem śledztwa w sprawie Kiry w animowanym pierwowzorze[23].

Niektórzy bohaterowie Death Note pojawiają się w Jump Super Stars i Jump Super Stars Ultimate, bijatykach zawierających postacie z tytułów drukowanych w Shūkan Shōnen Jump. Light, Ryuk, L, Misa, Near i Mello pojawiają się w tych grach jako postacie drugoplanowe[24][25].

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

W grudniu 2008, po wydaniu 12 tomów, zostało sprzedane 26,5 miliona egzemplarzy mangi[26]. W 2007 roku Death Note zdobył nagrodę Eagle Awards w kategorii najlepsza manga[27]. Oprócz tego, manga otrzymała nominacje do American Anime Awards (2006)[28] i Nagrody Kulturalnej im. Osamu Tezuki (2007)[29].

Shusuke Kenko, reżyser filmów aktorskich opartych na Death Note, w swojej wypowiedzi dla malezyjskiego dziennika The Star stwierdził, że manga „ledwo dotyka” cierpienia ofiar Notatnika Śmierci. Z tego też względu zdecydował się na odmienne rozłożenie akcentów w filmach aktorskich[30]. Tatsuya Fujiwara, aktor grający Lighta w filmach, określił Death Note mianem „bardzo ekscentrycznej opowieści”, opisującej „trwałe motywy”, zbliżonej w tym względzie do Zbrodni i kary[31]. Manga Death Note sprzedała się w Japonii w ilości około 20 mln egzemplarzy[32].

W Polsce zarówno manga, jak i anime spotkały się z entuzjastyczną oceną odbiorców (8,81/10 wedle czytelników Tanuki.pl[33] i 8,4 w serwisie Filmweb[34]). Reakcja krytyki, również pozytywna, była jednak bardziej powściągliwa. W recenzjach wspomniane zostały typowo rozrywkowy charakter Death Note, niezbyt udane zakończenie[35], przerysowane charaktery postaci[36].

Death Note w Chinach[edytuj | edytuj kod]

Z początkiem 2005 roku władze szkolne w Shenyang, stolicy Prowincji Liaoning zakazały mangi Death Note[37]. Bezpośrednią przyczyną były częste przypadki przerabiania przez uczniów zeszytów by przypominały Notes Śmierci, a następnie wpisywanie do nich nazwisk znajomych, nielubianych osób i nauczycieli[38]. Zakaz został wprowadzony w celu ochrony „fizycznego i umysłowego zdrowia” uczniów przed materiałami które „wprowadzały w błąd niewinne dzieci i wypaczały ich umysł i ducha”[39]. Zakaz został rozciągnięty na inne chińskie miasta, w tym Pekin, Szanghaj i Lanzhou w Prowincji Gansu[40]. W 2015 chińskie Ministerstwo Kultury umieściło Death Note na liście 38 mang i anime zawierających „dalece niewłaściwe treści” i zakazało druku oraz dystrybucji serii na terenie kraju[41].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Vertigo Entertainment Developing U.S. Death Note Remake. [dostęp 2009-01-11].
  2. Death Note. [dostęp 2009-01-11].
  3. DEATH NOTE HOW TO READ 13. [dostęp 2008-06-13]. (jap.).
  4. DEATH NOTE 1. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  5. DEATH NOTE 2. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  6. DEATH NOTE 3. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  7. DEATH NOTE 4. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  8. DEATH NOTE 5. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  9. DEATH NOTE 6. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  10. DEATH NOTE 7. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  11. DEATH NOTE 8. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  12. DEATH NOTE 9. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  13. DEATH NOTE 10. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  14. DEATH NOTE 11. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  15. DEATH NOTE 12. Shūeisha. [dostęp 2017-07-09]. (jap.).
  16. Shueisha TV Guide. S-book.net. [dostęp 2006-11-09]. (jap.).
  17. Nippon Television Network Program Catalogue: Animation. Nippon Television. s. 4. [dostęp 2006-11-06].
  18. Official Death Note staff listing. Nippon television. [dostęp 2007-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-08)]. (jap.).
  19. Death Note TV Special to be Three-Hour Director’s Cut. [dostęp 2007-07-13].
  20. Casey Brienza: Death Note: Another Note, the Los Angeles BB Murder Cases Novel. [dostęp 2008-10-23]. (ang.).
  21. Death Note: Kira Game. [dostęp 2007-12-17]. (ang.).
  22. a b c oficjalna strona gry Death Note. [dostęp 2007-12-17]. (jap.).
  23. a b AnimeNewsNetwork „Promo Video for Death Note’s L Prequel Game Streamed”. [dostęp 2007-12-17]. (ang.).
  24. oficjalna strona Jump Super Stars. [dostęp 2008-02-06]. (jap.).
  25. oficjalna strona Jump Ultimate Stars. [dostęp 2008-02-06]. (jap.).
  26. Top Manga Properties in 2008 – Rankings and Circulation Data. Comipress. [dostęp 2014-09-14]. (ang.).
  27. Death Note Wins 2007 Eagle Award. Comipress. [dostęp 2014-09-14]. (ang.).
  28. Finalists for the American Anime Awards. ICv2. [dostęp 2014-09-14]. (ang.).
  29. 11th Annual Tezuka Cultural Prize Winners Announced. Anime News Network. [dostęp 2014-09-14]. (ang.).
  30. The making. The Star. [dostęp 2008-06-15]. (ang.).
  31. Death Note the Last Name. Sinchew-I.com (za pośrednictwem Internet Archive). [dostęp 2008-06-15]. (ang.).
  32. Death Note Author Arrested on Weapons Offence. ComiPress. [dostęp 2006-11-26]. (ang.).
  33. Tanuki.pl. [dostęp 2008-10-24].
  34. Notatnik śmierci. filmweb.pl. [dostęp 2012-09-23]. (pol.).
  35. Pottero: Death Note – recenzja mangi. [dostęp 2008-10-24].
  36. JJ: Death Note – recenzja anime. [dostęp 2008-10-24].
  37. Chinese city bans Death Note. Comipress. [dostęp 2008-09-24]. (ang.).
  38. Death Note alterations: http://www.animenewsnetwork.com/news/2005-02-06/death-note-stirs-controversy-in-china (dostęp 27 września 2008).
  39. Liu Weifeng: Death Note days numbered. [dostęp 2008-10-24]. (ang.).
  40. Kenneth Tan: Death Note website shuts down; creepy Chinese youth seek new ways to be morbid. [dostęp 2008-10-24]. (ang.).
  41. China bans 'Attack on Titan' and 'Death Note' [online], CBR, 9 czerwca 2015 [dostęp 2021-04-08] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]