Tanuki-Manga

Japonia widziana oczyma 20 autorów jest japońsko­‑francuską antologią powstałą przy współudziale placówek kulturalnych i artystów komiksowych z obu tych krajów, której tematem przewodnim jest Japonia. Polska edycja została dzięki staraniom wydawnictwa Hanami wzbogacona o dwie historie polskich twórców – Osaczańską robotę duetu Babczyński i Bolałek oraz Fałszywy trop Michała Śledzińskiego.

Powstała antologia jest bardzo różnorodna, co jednak nie powinno dziwić, zważywszy że poszczególne krótkie formy komiksowe pochodzą z łącznie trzech krajów. Kolejne historie różną się kreską, tematyką, a nawet formą, gdyż w antologii znalazło się miejsce nie tylko dla konwencjonalnych komiksów, ale też dla historii stylizowanej na ciąg artykułów – Osaka 2034, ilustrowanego opowiadania – Shin.ichi oraz dla komiksu niemego – Słonecznik.

Problem polega na tym że różnorodności i oryginalności nie udało się połączyć z jakością poszczególnych historii. Choć każda z części antologii w jakimś stopniu się broni i nie znajdziemy w niej ewidentnie słabych opowieści, to niektóre z nich są wyjątkowo nijakie. Świetnym przykładem jest choćby otwierające antologię Nad brzegiem morza, które w finale zmienia się z prostej historii o wizycie w pustoszejącej wsi w banalną opowieść o rozłące. Podobnie jest ze Śpiewem cykad, będącym pięknie narysowaną opowieścią o niczym.

W zamian za to bardzo łatwo wskazać najlepszą część antologii, jaką jest Tokio według Oualterou, bardzo mocna i pełna polotu satyra na japońskie społeczeństwo oraz przemysł mangi i anime. Główna w tym zasługa tytułowego bohatera, mieszkającego w Tokio Francuza, którego okazywana cały czas niechęć do Japończyków dorównuje tylko jego miłości do żony – Yuki. Tę część odradzam jedynie osobom, którym bardzo przeszkadza prymitywna kreska.

Szczególnie warte uwagi są także inne historie francuskich twórców, czyli W alkowie miłości, będąca bardzo intymną opowieścią o więzi między ludźmi oraz o bardzo problematycznej czynności, jaką jest w Japonii wyrzucanie śmieci. Polecam także Miasto drzew poprowadzone w formie reportażu z podróży, w którym roi się od zaobserwowanych przez autora ciekawostek; Nowych bogów będących pomysłową opowieścią o szukaniu inspiracji w japońskiej popkulturze i reklamie; a także Sapporo fiction, które jest świetną fabularnie opowieścią o wspólnej podróży ekscentrycznego staruszka pragnącego odwiedzić swojego „brata” oraz pewnego rysownika komiksów.

Wyjątkowo dobrze wypadają także polskie krótkie formy komiksowe. Osaczańska robota okazuje się przewrotną i symboliczną historią o tym, jak robić interesy w Japonii, luźno opartą na osobistych doświadczeniach jednego z autorów. Natomiast Fałszywy trop to pełna czarnego humoru parodia kryminału, narysowana mocną i nieco karykaturalną kreską, ale niestety nieco popsuta przez rozczarowujące zakończenie i puentę. Obie te historie bardzo wzbogacają zbiór i Hanami wykonało świetną pracę, doprowadzając do opublikowania ich w polskiej edycji tej antologii.

Kolejne opowieści w moim odczuciu zasługują na mniejszą uwagę. Taniguchi w Letnim niebie opowiada w typowy dla siebie sposób niezapadającą w pamięć historię o przedwczesnym dorastaniu i długo skrywanym uczuciu, dziejącą się w realiach powojennej Japonii. Wrota wejściowe to bardzo nierówny fabularnie komiks o butach, które zmęczone czekaniem na swego właściciela, postanowiły same wybrać się na wędrówkę. Warto dodać, że ta historia nawiązuje do japońskiej legendy o Taro Urasimie, znanej części czytelników z wydanych przez Waneko Baśni japońskich. Natomiast Teraz już mogę umrzeć jest kolejną bardzo intymną historią o pobycie autorki w Japonii. Odwrócona chronologia wydarzeń jest bardzo oryginalna, ale sama fabuła okazuje się prosta i średnio interesująca. Pozostałe części antologii są zauważalnie mniej ciekawe i w większości solidnie mnie znudziły.

Podsumowując, uważam Japonię widzianą oczyma 20 autorów za dobrą i zaskakująco oryginalną antologię, będącą jednym z najbardziej nietypowych tytułów wydanych przez Hanami. Pomimo to obniżam ocenę ogólną ze względu na nierówny poziom komiksów wchodzących w jej skład, co widać szczególnie w pracach mangaków, które zdecydowanie przegrywają z dziełami autorów z Polski i Francji.