Tanuki-Manga

Każdy, kto miął przyjemność być w lipcu 2004 na Festiwalu Komiksu Japońskiego – Reanimation 3, zgodzi się chyba z opinią, że był to jeden z najlepszych konwentów, jakie odbyły się nad Wisłą (a dokładniej, w tym przypadku – nad Brdą, bo R3 miało miejsce w Bydgoszczy). Są nawet tacy (i nie jest ich mało), którzy wprost stwierdzają, że po Reanimce już nic lepszego nie było. Nie miejsce tu jednak, aby o tym dyskutować, wspomnieć jednak trzeba, gdyż publikacja, o której piszę, jest ściśle związana z tą imprezą. Jednym z nowatorskich pomysłów organizatorów było zorganizowanie konkursu na najlepsze mangi fanowskie, zaś nagrodą była publikacja dziesięciu z nich w antologii wydanej przez Kasen Comics, wydawnictwo zajmujące się w tamtych czasach m.in. publikowaniem polskich doujinshi.

Pomysł zacny, a realizacja? Pominąwszy już czysto subiektywne kwestie, dotyczące poszczególnych prac, trzeba uznać, że wydanie było całkiem niezłe. 98 stron, kredowa, miękka okładka, zaś w środku siedem stron wstępu i dziesięć prac komiksowych. Prac prezentujących różny poziom wykonania, ale to akurat nie dziwi. W konkursie wzięło udział trzydziestu czterech uczestników, zaś jury, składające się zarówno z osób z naszego mangowego światka, przedstawicieli wydawców jak i tzw. komiksiarzy, musiało wybrać najlepszą dziesiątkę.

Pierwsze miejsce zajął „Memories” – postapokaliptyczna, militarystyczna historia, szczegółowej, mogącej się niekiedy kojarzyć z dokonaniami Masamune Shirow, kresce. Autor wykonał kawał dobrej roboty, chociaż mamy wrażenie, że czytamy jedynie fragment szerszej opowieści. Drugie miejsce zajęła miniatura – „Oni”. Autorka nader zręcznie sfinalizowała swoją historię dowcipną i oryginalną puentą, tworząc całkowicie zamkniętą całość, opowiadając wszystko przy pomocy rysunku, rezygnując niemal całkowicie ze słów. Chwalą się ponadto dopracowane tła i szczegóły. Trzeci tytuł to mój osobisty faworyt – „MercenariO”, czyli wesoła opowieść o wikingopodobnych pluszakach. Co prawda w kilku miejscach rysunki wydają się niedokończone, ale całość jest świetna. „01” z eleganckim rysunkiem to miniatura egzystencjalna, w której bardziej liczy się dialog niż rysunek – ten jest elegancki, ale strasznie statyczny. Króciutka, licząca ledwie trzy strony „Siła Przeznaczenia” ma oryginalną kreskę, bo o fabule trudno tu mówić. Osobiście nie przypadł mi do gustu „Rain”, z aniołkami i samobójstwem w finale. Uczciwie jednak trzeba przyznać, że jest dobrze kadrowany, aczkolwiek litery bywają niewyraźne. „Miecz Cesarza Hayashito” to średnio udana stylizacja na japońską legendę. Pochwalić jednak trzeba pomysł. „Dorien” to z kolei dopracowana, clampopodobna kreska i dość banalna, dziewczęca historyjka o romansie studentki z aniołem. „Lustro” jest drugą pracą autorki opisywanej powyżej „Siły Przeznaczenia” i podobnie jak tam, nienajgorsza kreska towarzyszy jedynie dwustronicowej impresji. Całość zamyka „7.5 Minuty” Julii Górniewicz, który już za fabułę powinien był znaleźć się nieco wyżej, gdyż jest bardzo dobrze pomyślanym, miniaturowym komiksem z historią w pełnym tego słowa znaczeniu.

Choć kolejność prac może budzić zastrzeżenia, trzeba przyznać, że dostajemy do ręki całkiem niezły przegląd twórczości komiksowej polskiego fandomu mangowego ad. 2004. Znajdziemy tu tytuły o kresce stricte mangowej (jak „Rain” czy „01”), jak i takie, gdzie jedynie nieco większe niż normalnie oczy wskazują na mangowe inspiracje autorów („Siła Przeznaczenia”). Słabością większej części jest niestety fabuła – albo mamy do czynienia z fragmentami większych historii („Memories”, „MercenariO”), albo z grzęznącymi w banale opowiastkami („Dorien”). Wspominałem już o „7.5 Minuty”, jedynej w tym zbiorze kompletnej, zamkniętej historii komiksowej. Szkoda, że tego rodzaju opowieści tu zabrakło.

Pozytywne przyjęcie tej antologii sprawiło, że rok później, na kolejnej edycji Reanimation pojawiła się jej druga edycja, zaś ostatnią, trzecią, Kasen wydał już niezależnie. Ale to już inna historia. Dziś jest to przede wszystkim namacalny kawał historii polskiego fandomu.