Tanuki-Manga

Po kilku wersjach tej samej opowieści oraz paru historiach pobocznych można łatwo stwierdzić, że Gdy zapłaczą cykady jest cyklem jednoznacznie ponurym, zaś los, jaki fabuła gotuje bohaterom, do przyjemnych nie należy. Ów fatalizm, będący także znakiem rozpoznawczym cyklu, zaczyna jednak od pewnego momentu wydawać się przewidywalny. Ile razy można czytać o tym, jak to bohaterowie się starają, ale im nie wychodzi? Ile razy można kibicować postaciom ze świadomością, że choć walczą pięknie, to jest im pisana klęska? Z tego założenia wyszli chyba twórcy tego epizodu, ponieważ Księga pokuty do pewnego momentu sprawia wrażenie, jakby autor postanowił dać dramatis personae szansę na uniknięcie tragicznego losu. Ale szansa to jeszcze nie wszystko, pytanie brzmi, jak zostanie wykorzystana. I tu zaczynają się schody.

Początek jest znajomy – Keiichi Maebara przybywa do Hinamizawy, zaprzyjaźnia się z koleżankami z klasy – znamy to doskonale, nieprawdaż? Ale tym razem nie Keiichi jest na celowniku narratora opowieści. Po prologu, który siłą rzeczy koncentruje się na chłopaku, uwaga czytelnika przeskakuje ku Renie. Poznajemy jej życie rodzinne, przeszłość, przyczyny powrotu do Hinamizawy oraz, co najważniejsze – jej ojca i jego dziewczynę, Rinę. Jak to często bywa, Rina budzi momentalną niechęć Reny, która w kobiecie widzi wroga i złodziejkę chcącą odebrać jej ojca. I choć Rina autentycznie się stara zdobyć przychylność córki przyszłego męża, jej próby przebicia się przez pancerz nieufności tamtej spełzają na niczym. Rena podejrzewa ją o nieuczciwe intencje i wykorzystuje różne okazje, aby się dowiedzieć, co naprawdę chodzi po głowie młodej piękności. Gdy poznaje prawdę, jej nastrój zmienia się błyskawicznie i wszystko zaczyna zmierzać prosto ku tragedii. Ale stąd do finału jeszcze daleko.

Bez przesady można stwierdzić, że centralną postacią Księgi pokuty jest Rena. Nawet jeśli musi ona siłą rzeczy dzielić się miejscem na pierwszym planie z Keiichim, trudno mieć wątpliwości, kto tu jest ważniejszy. Tak naprawdę Keiichi do swojej roli powraca dopiero pod sam koniec mangi, gdy z postaci do tej pory jedynie reagującej, zmienia się w postać mającą wreszcie istotny wpływ na przebieg wydarzeń. Pozostali bohaterowie są tu wyraźnie w tle, nie mają wiele do powiedzenia czy zrobienia. Powiedziałbym, że mało która z historii z tego cyklu tak bardzo wysuwa do przodu dwójkę bohaterów kosztem reszty obsady. Mały, ale bardzo znaczący epizod w końcówce dostaje Rika, i to wszystko.

To nie koniec nowości – ten epizod może zaskoczyć kolejną próbą wyjaśnienia fenomenu Hinamizawy i przyczyny zachodzących w niej zjawisk. Zauważmy, że jak dotąd wszystkie teorie miały charakter plotek czy hipotez i w zasadzie żadna z nich nie znalazła definitywnego potwierdzenia. Ten tom wprowadza kolejną, która może brzmieć jeszcze bardziej kuriozalnie niż pozostałe. Gdy jednak zbierze się to wszystko do kupy, w głowie czytelnika zapewne zaczynają się rodzić podejrzenia, czy może właśnie ta, jedna z najbardziej niezwykłych wersji, jest prawdziwa? Księga pokuty daje nam kolejną sposobność, aby bliżej przyjrzeć się zjawisku psychozy, na którą cierpią niektórzy z mieszkańców Hinamizawy. Wcześniej widzieliśmy jej objawy u Keiichiego, a teraz, nieco dokładniej, obserwujemy ją u Reny. Pozostaje pytanie, co z tego co mówi bohaterka, jest wytworem jej chorych fantazji, a co wynikiem dociekań?

Księga pokuty jest jedną z „ksiąg odpowiedzi” do Księgi uprowadzenia przed demony, pierwszego tomu mangowej wersji Gdy zapłaczą cykady. Mimo tych związków różnica między obydwoma tytułami jest ogromna – acz trzeba pamiętać, że czytając tamten komiks, dopiero wkraczaliśmy w świat przedstawiony, tu zaś znamy go już całkiem nieźle (a może tylko się nam tak wydaje?). Tam niemal wszystko spowijała tajemnica, tutaj wiemy więcej – i może dlatego co najmniej kilka rozwiązań fabularnych zapewne zaskoczy tych, którzy przywykli do pewnej schematyczności opowieści o Hinamizawie. Czytając Księgę pokuty, jak rzadko wcześniej od pewnego momentu kibicowałem bohaterom, czując, że tym razem są bliżej sukcesu niż kiedykolwiek. Ale wiadomo doskonale, że nawet gdy się jest niemal na szczycie, to zawsze noga może się powinąć, a zachęcająco otwarte drzwi – zatrzasnąć tuż przed nosem.

Manga pozostaje dowodem na to, że mimo iluś już podejść do tej historii, wciąż jest w niej tyle fabularnych zagadek, tyle niejasności i tyle potencjału, że nie odczuwamy wrażenia powtarzalności. Zaznaczę tu, że nie jestem osobą szczególnie cierpliwą i gdy zaczynałem przygodę z Gdy zapłaczą cykady, brałem pod uwagę, że wizja repetowania podobnej historii ileś razy z rzędu zapewne szybko mnie znudzi. A jednak Księga pokuty jest już kolejną mangą z tego cyklu, którą czytam i recenzuję i na razie zaręczam, że nie odczuwam przesadnego znużenia opowieściami z Hinamizawy. Co proszę potraktować jako wymowną rekomendację.