Tanuki-Manga

Drodzy Czytelnicy, oto przed Wami pięć niecodziennych opowiastek, krótkich i na swój sposób niezwykłych. Biorąc pod uwagę odrębność fabularną i objętość, zdecydowałam, że przybliżanie ich treści nie ma większego sensu, a trzeba dodać również, iż streszczenie akcji w kilku zdaniach jest zadaniem trudnym, postanowiłam więc ograniczyć się do oceny.

Z twórczością Kaoru Fujiwary miałam okazję zapoznać się przy lekturze Omae ga Sekai o Kowashitai nara. Szczególną uwagę zwróciłam na charakterystyczny klimat, jaki buduje refleksyjna narracja z perspektywy bohaterów. Podobnie jest w tym przypadku, jednak już sam tytuł nasuwa skojarzenia z czymś anormalnym. I rzeczywiście, wszystkie historie traktują o rzeczach specyficznych, na co dzień niespotykanych, dla zwykłego człowieka raczej abstrakcyjnych. Autorka snuje proste opowieści o przywiązaniu, obsesji, zagubieniu i samotności. Ile jest mang opowiadających o tych problemach? Dużo. A ile z nich jest zbudowanych na tych samych oklepanych schematach? Równie dużo. Sami zresztą wiecie. Dlatego też Kaoru Fujiwara sięga po coś innego, ubiera całość w płaszczyk momentami wręcz patologiczny, bo sytuacji, w jakich znajdują się bohaterowie, nie można nazwać normalnymi. Zaakceptować też trzeba umowność przedstawionej rzeczywistości i nie wgłębiać się zbytnio w realność, gdyż świat widziany oczyma bohaterów jest obcy i różny od tego, jaki znamy, nie obowiązują w nim również podstawowe zasady. Niejednemu czytelnikowi może to przeszkadzać, ja jednak pomijam ten szczegół, ponieważ istotą mangi nie są opowiedziane historie, a uczucia, które mają zilustrować. Pomimo różnej fabuły, wszystkie rozdziały łączy jednowątkowość oraz niezwykle silny ładunek emocjonalny, jaki niesie ze sobą treść. Niektóre z poruszanych tematów należą do kontrowersyjnych, ale autorka nie miała zamiaru przeprowadzać ich analizy i osądu. To jedynie środek przekazu dramatycznych i trudnych wydarzeń w życiu bohaterów. Jednak, mimo obecności tragizmu, na próżno szukać tutaj podniosłości i wszędobylskiego patosu, który już tyle ciekawych historii zrujnował. Wcześniej wspomniałam o klimacie. Właśnie. O niezwykłości i wartości mangi decyduje nastrój, jaki udało się stworzyć, umiejętnie budujący napięcie. Przedstawione opowiastki charakteryzuje również niezwykłe połączenie rzeczy bardzo subtelnych i odrzucających jednocześnie. Manga zachowuje unikatowy charakter melancholijnej refleksji, a równocześnie jest w niej coś nieprzyjemnego, wywołującego niesmak.

Bohaterów poznajemy w momencie istotnych dla nich wydarzeń. O jednych dowiadujemy się więcej, o innych mniej. Charakteryzuje ich oderwanie od świata i zatopienie we własnej pogłębiającej się otchłani umysłu, którą fragmentarycznie odsłania Autorka. Najważniejsze jest to, co myślą właśnie w tej chwili i na temat narzuconej odgórnie sytuacji. Nie ma tu jednak miejsca na dogłębną analizę psychologiczną i ocenę ich postępowania. Emocje i uczucia. Motyw, na którym całkowicie powinna być skupiona uwaga czytelnika, mimo nietypowego i zwyczajnie dziwnego przedstawienia, wciąga niesamowicie. Zarysowane charaktery początkującego pisarza, lekarza, fotografa, młodego taksówkarza i dziewczyny, która dopiero odzyskała wzrok, oraz ich relacje z innymi postaciami są co najmniej niepokojące. Naznaczone intensywnością przeżywanych emocji oraz patologią stanowią oś fabuły i są przedmiotem rozważań bohaterów, analizujących swoje postępowanie. Mimo kontrowersyjności i dosłowności jest w nich coś, co przyciąga, ale i poważnie zastanawia. Czy szokuje? Zależy od indywidualnego odbioru i poglądów danego czytelnika. We mnie wywołały niepokój i odrazę, która jednak została stłumiona dzięki wyczuciu w obrazowaniu całości. Zdecydowanie zasługuje na pochwałę możliwość odczucia na własnej skórze silnych emocji, jakie przeżywają bohaterowie, przede wszystkim strachu, zagubienia i osaczenia. Wydawałoby się to niezbyt skomplikowane, jednak postaci uwikłane są w intensywną sieć uczuć i niebezpiecznych pragnień. Każdy z zaprezentowanych problemów jest inaczej rozwiązany, a mimo skondensowania, żaden z rozdziałów nie pozostawia niedosytu.

Specyficzna okazała się również kreska Kaoru Fujiwary, charakteryzująca się dbałością o szczegóły wyglądu bohaterów. Wyrazisty rysunek Autorki dobrze ilustruje sceny zarówno statyczne, jak i dynamiczne, poprawność anatomiczna to również plus. Trzeba jednak ostrzec młodszych czytelników przed detaliczną nagością oraz scenami erotycznymi, obecnymi w prawie wszystkich rozdziałach. Brak tu wulgarności, jednak nie poprzestano na podtekstach, a postawiono na dosłowność, na szczęście w miarę subtelną, na pewno nie jest to forma fanserwisu (przynajmniej ja mam takie odczucia). Dopracowane i unikatowe projekty z wyjątkowo dobrze przedstawioną mimiką nie ustrzegły się jednak wad. Bohaterowie, zwłaszcza płci męskiej, są bardzo do siebie podobni i gdyby nie odrębność historii, łatwo można byłoby ich pomylić. Tła pełnią tu funkcję drugorzędną i nie zachwycają bogactwem szczegółów czy rozmachem, ale są i wypadają przyzwoicie, dając możliwość skupienia się na postaciach, a nie na zbędnych widoczkach.

Jeden niepozorny tomik stanowi spójną i intrygującą całość, którą mogę polecić wybrednym czytelnikom o bardzo specyficznym guście, poszukującym odmiennego podejścia do znanych motywów, zahaczających o tematy tabu. Co prawda w bardzo delikatny i niewymuszony sposób, ale zawsze. Siła tej króciutkiej mangi tkwi w bezbłędnym ukazaniu skrajnych emocji bez nadmiernego podkolorowania, ale i pozbawionych barier moralnych. Można się potem zastanawiać nad istotą człowieczeństwa, przywiązaniem do innych czy skutkami obsesji bądź zamknięcia się na świat. Nie uświadczymy tu pseudoanaliz i sztucznych wywodów, które na siłę starają się być głębokie jak przydrożna kałuża. Oszczędzono również łopatologicznych przesłań o sile miłości i tym podobnych bzdurach. Sposób przedstawienia tych historii jest niepokojący, dziwny, kontrowersyjny i zastanawiający. Czy się spodoba – nie wiem. Moim zdaniem, jednym z głównych celów Autorki było zaskoczenie czytelnika, a to udało się w pełni. Przynajmniej w moim przypadku.