Tanuki-Manga

Gdy po ponad roku oczekiwania kupowałem 24. tom serii Usagi Yojimbo, mniej więcej wiedziałem, czego się po nim spodziewać; z zapowiedzi na stronie wydawcy wynikało, że tom poświęcony będzie głównie Jeiowi, wyjątkowo mrocznemu nemezis, od dawna prześladującemu głównego bohatera. I w rzeczy samej, tego właśnie dotyczą dwa główne rozdziały Powrotu mrocznej duszy – Ciemność i dusza oraz Wróble.

W Ciemności i duszy przenosimy się w przeszłość do buddyjskiej świątyni, w której arcykapłanem jest Jizonobu – były samuraj i mistrz włóczni, obecnie słynny z pobożności i dobroczynności wśród okolicznych wieśniaków. Jak łatwo się domyślić, to on później stanie się demonicznym Jeiem i jak to zwykle w takich przypadkach bywa, droga do upadku wybrukowana będzie dobrymi chęciami. Nie zdradzając szczegółów opowieści, powiem tylko tyle, że nie jest ona zbyt skomplikowana i dosyć łatwo domyślić się zakończenia. Nie oznacza to, że jest słaba czy źle napisana – ostatecznie finał znamy już od 3. tomu i chyba dobrze, że Stan Sakai nie poszedł tu w jakieś nieprawdopodobne historie. Drugi rozdział to powrót do teraźniejszości i kontynuacja wątku Inazumy. Niestety, będzie on całkowicie niezrozumiały dla kogoś, kto nie zapoznał się z większością serii i nie chodzi tylko o Inazumę – dialogi, postacie i ich wspomnienia nawiązują do konkretnych wydarzeń z poprzednich tomów, nieraz wydanych dosyć dawno temu. Fabularnie nie dzieje się zbyt wiele. Inazuma większość czasu spędza w chacie, wokół której kłębią się coraz większe ilości łowców nagród, zwabionych pogłoską o pojawieniu się jednej z najbardziej poszukiwanych osób w kraju. A że do tej samej chaty zmierzają Usagi, Gen i Inukai, konfrontacja między łowcami a Usagim i jego grupą wydaje się nieunikniona…

Powrót mrocznej duszy to jednak nie tylko Jei i Inazuma. W zbiorze znajdują się również dwie krótkie opowieści niezwiązane w żaden sposób z głównym wątkiem – Pewnej mrocznej, burzliwej nocy… i prolog Wróbli. W pierwszej z nich Stan Sakai ponownie podejmuje pomysł, który już nieraz wykorzystany został w serii, mianowicie nawiedzonego domu. Historia jak historia, na sześciu stronach nie dało się zawrzeć nic nadzwyczajnego, ale zaskakuje zdziwienie bohatera całą przygodą – wszak dla Usagiego nawiedzone domy to nie pierwszyzna. Prolog Wróbli to ciekawe zakończenie pobocznego wątku z 21. tomu – Matki gór.

Fabuła recenzowanego tomu zostawiła mnie z mieszanymi uczuciami. Z jednej strony definitywnie zamknięty został wątek Inazumy, z drugiej jednak autor pozostawił sobie naprawdę szeroko otwartą furtkę do dalszego wykorzystania postaci Jeia. Pewnie więc jeszcze nieraz Usagi spotka się z opętanym włócznikiem i przyznam, że perspektywa ta jakoś nie budzi mego entuzjazmu. O stronie graficznej trudno mi pisać, od dłuższego czasu jest ona na tyle dopracowana, że jej ocena wymagałaby spojrzenia fachowca. Warto jednak zwrócić uwagę na okładkę – w recenzji 6. tomu pisałem, że Stan Sakai nie radził sobie zbyt dobrze z kolorem, jednak na przykładzie Powrotu czarnej duszy widać, jak jego warsztat rozwinął się w ciągu lat. Okładka 24. tomu, nietypowa ze względu na nasycenie czerwienią, z pewnością jest jedną z najciekawszych w całej serii.

Wydawniczo egmontowski Usagi Yojimbo ciągle prezentuje ten sam przyzwoity poziom. Nie wiem, może specjalista z zakresu poligrafii byłby w stanie wskazać różnice między – powiedzmy – Wędrówkami z Jotaro a Powrotem czarnej duszy, ale ja przynajmniej, gdy przeglądam teraz tomiki Usagiego z tych wszystkich lat, widzę właściwie to samo. Kto czyta, ten wie, ale pokrótce dla informacji: format B5, pełne tłumaczenie, biały i niestety dosyć cienki papier, obszerne marginesy i numeracja na wszystkich stronach. Za jakością idzie cena – 35 zł za tomik to mniej więcej o 1/3 więcej, niż za przeciętną mangę tego formatu i tej grubości. Patrząc jednak na to, co od rodzimych wydawnictw dostajemy za niższą cenę, obawiam się że 35 zł to minimum, poniżej którego ryzykuje się już poważne wady edytorskie.

A dodatki? Są, naturalnie. Jak zwykle w przypadku komiksów z serii o długouchym samuraju, Powrót czarnej duszy otwiera wstęp, tym razem autorstwa Charlesa Solomona. Inaczej niż poprzednicy, ów krytyk i historyk filmu animowanego (informacja zaczerpnięta z komiksu – niestety, nigdy o nim nie słyszałem) naturalnie nie szczędzi Stanowi Sakai pochwał, ale o wiele więcej miejsca poświęca na omówienie całej stworzonej przez niego serii. Jest to pierwsze syntetyczne ujęcie Usagiego jakie czytałem i na pewno będzie interesujące dla kogoś, kogo interesuje, co o komiksach mają do powiedzenia krytycy. Oprócz wstępu otrzymujemy krótką biografię Stana Sakai (biorąc pod uwagę, że wydawca miał do dyspozycji całą stronę, wydaje się że mogła ona być nieco bardziej rozbudowana), a na stronach 183­‑189 – galerię, czyli okładki zeszytów nr 103­‑109, których zawartość składa się na recenzowany tomik.

Powrót czarnej duszy mnie przynajmniej nie całkiem usatysfakcjonował. Autorowi ostatecznie nie udało się zakończyć wątku Jeia, trudno też nie zauważyć, że mniej więcej połowa recenzowanego tomu składa się z nawiązań do poprzednich historii. Jako że za oceanem wyszedł już 25. tom Usagiego, pewnie niedługo się przekonamy, czy Stanowi Sakai pokończyły się pomysły, czy może doświadczył jedynie spadku formy.